Szanowny Panie Marszałku Szymonie Hołownia – przestroga przed naruszeniem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
W obliczu planowanego zaprzysiężenia Karola Nawrockiego na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przed Zgromadzeniem Narodowym, chcę wyrazić poważne zaniepokojenie i zaapelować do Pana Marszałka o ponowne przemyślenie tej decyzji. Podjęcie takiego kroku – mimo kontrowersji konstytucyjnych oraz sprzeciwu części opinii publicznej i prawników – może bowiem nie tylko naruszyć zasady demokracji i praworządności, ale stanowić wręcz przestępstwo urzędnicze.
1. Zgromadzenie Narodowe – czym jest i jaka jest jego rola?
Zgodnie z Konstytucją RP (art. 130), Prezydent-elekt składa przysięgę przed Zgromadzeniem Narodowym, zanim obejmie urząd. Zgromadzenie Narodowe to wspólne posiedzenie Sejmu i Senatu, zwoływane w ściśle określonych przypadkach. Aby zaprzysiężenie było legalne i miało moc prawną, konieczne jest spełnienie warunków określonych przez Konstytucję oraz ustawy. Ich obejście, a zwłaszcza zlekceważenie ewentualnych protestów wyborczych czy niewyjaśnionych nieprawidłowości, może skutkować nieważnością takiego aktu z punktu widzenia prawa.
2. Wątpliwości wobec Karola Nawrockiego
Karol Nawrocki, dotychczasowy prezes IPN, jest postacią kontrowersyjną i politycznie nacechowaną. Jego kandydatura została zgłoszona i zatwierdzona w atmosferze silnych napięć społecznych oraz przy ograniczonej przejrzystości procesu. Pojawiają się liczne pytania o zgodność jego wyboru z zasadami uczciwości, transparentności oraz konstytucyjnego porządku.
Wielu ekspertów konstytucyjnych zwraca uwagę, że zaprzysiężenie osoby, której wybór może być wadliwy, stawia pod znakiem zapytania legalność sprawowanego przez nią urzędu. Odpowiedzialność za dopuszczenie do tego stanu rzeczy spoczywa w dużej mierze na Marszałku Sejmu, który organizuje i przewodniczy Zgromadzeniu Narodowemu.
3. Odpowiedzialność karna i konstytucyjna
Zgodnie z art. 231 Kodeksu karnego, funkcjonariusz publiczny, który przekracza swoje uprawnienia lub nie dopełnia obowiązków, działając na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jeśli zaprzysiężenie Karola Nawrockiego nastąpi mimo nieprawidłowości lub bez dopełnienia odpowiednich procedur (np. zignorowania ewentualnych protestów wyborczych lub sprzeciwu Senatu), może to zostać uznane za rażące naruszenie obowiązków Marszałka Sejmu. Co więcej, taka decyzja może być uznana za działanie sprzeczne z Konstytucją, a nawet stanowić podstawę do postawienia Marszałka przed Trybunałem Stanu.
4. Precedens i przyszłość demokracji w Polsce
Podjęcie decyzji o zaprzysiężeniu osoby, co do której istnieją poważne zastrzeżenia, może stworzyć niebezpieczny precedens. W państwie prawa nie może być zgody na działania „dla świętego spokoju” lub „z powodu kalendarza politycznego”. Zignorowanie opinii prawników, środowisk akademickich i społecznych to nie tylko akt pychy politycznej – to ryzyko podważenia zaufania obywateli do instytucji państwa.
Decyzje podejmowane przez osoby pełniące najwyższe urzędy w państwie muszą być nie tylko legalne, ale także legitymizowane społecznie i moralnie. W przeciwnym razie będą prowadzić do dalszej erozji autorytetu Sejmu, Senatu i – ostatecznie – urzędu Prezydenta RP.
5. Apel obywatelski
Szanowny Panie Marszałku, apelujemy o rozwagę. Historia oceni każdą decyzję. Zaprzysiężenie osoby, której mandat budzi poważne wątpliwości, może na trwałe wpisać Pana nazwisko w księgę tych, którzy przyłożyli rękę do osłabienia państwa prawa w Polsce.
Zgodnie z zasadą legalizmu (art. 7 Konstytucji RP), organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Panie Marszałku – proszę nie przekraczać tej granicy. Proszę nie pozwalać, by względy polityczne zwyciężyły nad konstytucyjną odpowiedzialnością i etyką publiczną.
6. Co można zrobić?
Jeśli istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do legalności wyboru nowego Prezydenta, powinien Pan Marszałek:
Zawiesić zwołanie Zgromadzenia Narodowego do czasu rozpatrzenia ewentualnych protestów wyborczych przez właściwy organ.
Skonsultować się z Komisją Konstytucyjną Sejmu oraz autorytetami prawnymi.
Upublicznić wszystkie dokumenty i okoliczności związane z procedurą wyborczą.
Zadbać o przejrzystość i uczciwość procesu.
7. Podsumowanie
Decyzje podejmowane na najwyższych szczeblach władzy mają daleko idące konsekwencje. Jeśli Pan Marszałek Szymon Hołownia podejmie decyzję o zaprzysiężeniu Karola Nawrockiego mimo oczywistych zastrzeżeń i potencjalnych naruszeń prawa – stanie się współodpowiedzialny za pogłębianie kryzysu konstytucyjnego w Polsce.
Taka decyzja może nie tylko okazać się sprzeczna z Konstytucją, ale również nosić znamiona przestępstwa z art. 231 k.k. Apelujemy więc o rozwagę, odpowiedzialność i działanie zgodne z interesem Rzeczypospolitej, nie partii, nie jednostki, ale wszystkich obywateli.