Wielu pracowników w Polsce spotyka się z sytuacją, w której pracodawca wymaga podpisania tzw. „lojalki”, czyli umowy lojalnościowej. Dokument ten zobowiązuje pracownika do określonych zachowań wobec firmy, takich jak niepodejmowanie pracy u konkurencji, zachowanie poufności lub zobowiązanie się do pozostania w firmie przez określony czas.
Co to jest lojalką?
Lojalka to potoczna nazwa umowy lojalnościowej lub klauzuli lojalnościowej, często dodawanej do umowy o pracę lub podpisywanej jako osobny dokument. Może obejmować różne aspekty, takie jak:
- Zakaz konkurencji – pracownik nie może podejmować zatrudnienia w konkurencyjnej firmie przez określony czas.
- Zobowiązanie do zwrotu kosztów szkoleń – jeśli firma inwestuje w rozwój pracownika, może wymagać zwrotu kosztów w przypadku wcześniejszego odejścia.
- Zachowanie poufności – pracownik zobowiązuje się do nieujawniania informacji biznesowych, technologicznych czy handlowych firmy.
Czy lojalki są legalne?
Tak, ale pod pewnymi warunkami. Polski Kodeks pracy dopuszcza zawieranie takich umów, jednak muszą one spełniać określone kryteria, aby były wiążące:
- Zakaz konkurencji – zgodnie z art. 101(1) Kodeksu pracy, taki zakaz może obowiązywać zarówno w trakcie zatrudnienia, jak i po jego zakończeniu, ale wymaga wynagrodzenia dla pracownika, jeśli dotyczy okresu po rozwiązaniu umowy.
- Zwrot kosztów szkoleń – zgodnie z przepisami, pracodawca może wymagać zwrotu środków, jeśli pracownik odejdzie z firmy przed określonym terminem, ale tylko jeśli szkolenie było niezbędne do wykonywania obowiązków zawodowych.
- Ograniczenia czasowe – umowa lojalnościowa musi być określona w czasie i nie może trwać bezterminowo.
Czy warto podpisać lojalkę?
Decyzja o podpisaniu umowy lojalnościowej powinna być dobrze przemyślana. Warto zwrócić uwagę na:
- Czas trwania zobowiązań,
- Możliwe konsekwencje finansowe,
- Ewentualne ograniczenia w poszukiwaniu nowej pracy.
Podpisanie takiej umowy może być korzystne, jeśli wiąże się z atrakcyjnymi benefitami, np. finansowaniem kursów czy awansem. Jednak przed podpisaniem warto skonsultować treść dokumentu z prawnikiem.
Podsumowanie
Lojalka to zobowiązanie, które może mieć poważne konsekwencje dla kariery zawodowej. Pracownicy powinni dokładnie analizować warunki umowy i upewnić się, że są one zgodne z prawem oraz nie ograniczają nadmiernie ich możliwości zawodowych.